Das Internet bietet einen nahezu unbegrenzten Zugriff auf Informationen unterschiedlichster Art. Diese mediale Vielfalt ist für unsere Schüler fester Bestandteil ihres Alltags. Social Media, Spiele, Musik, Filme, auch Informationen für den Unterricht, Lernhilfen und Tutorials werden im Jahr 2021 selbstverständlich konsumiert. Das Homeschooling während der Pandemie hat diesen Trend noch verstärkt. Ein zukünftiges Arbeitsleben ohne digitale Medien wird für wohl alle Schüler undenkbar sein.

Aus diesem Grund ist es Aufgabe der Schule, digitale Medien nicht nur als Unterrichtsstütze oder Alternative anzusehen, sondern diese zunehmend in das Zentrum des Unterrichts zu rücken. Der Digitalpakt der OBS soll dieses Vorhaben vorantreiben. Hierfür ist aber nicht nur eine erweiterte Hard- und Software notwendig, sondern auch ein Umdenken bei der Unterrichtsplanung.

Wie digitales Lernen einen eigenverantwortlichen Unterricht fördern kann, konnte man kürzlich im Fach Sport bei der Klasse 10a beobachten. Seit der Hallensaison steht dort Volleyball auf dem Plan. Dieses technische sehr anspruchsvolle Spiel stellt Lernende regelmäßig vor unterschiedliche Herausforderungen. Manche beherrschen bereits die Grundlagen und möchten sich bei Angriffsschlägen und Blocktechniken weiterentwickeln, andere tun sich noch schwer mit den Zuspielarten und müssen in diesem Bereich noch an ihrer Technik feilen. Um eine fruchtbare Unterrichtsumgebung zu schaffen, die einer solchen Heterogenität gerecht wird, muss der Lerngruppe ein vielfältiges Angebot an Lerngelegenheiten serviert werden. Hierbei können digitale Medien eine große Stütze sein.

Die 10a wirkte etwas irritiert, als sie angewiesen wurde, die Smartphones mit in die Sporthalle zu nehmen. Das Internet zu Lernen zu verwenden war die Klasse eigentlich nur aus anderen Fächern gewohnt. Nach dem Warmmachen wurden Zettel mit QR-Codes ausgeteilt, die zu Videos weiterleiteten, in denen nach Schwierigkeitsgrad geordnete Übungen für unterschiedliche Volleyballtechniken zu sehen waren. Schnell kam Lebendigkeit in die Lerngruppe. Es wurde darüber diskutiert, welche Übung man mochte, welche man ablehnte und wer in welche Übungsgruppen kommen sollte. Anschließend führte die Klasse ein eigenverantwortliches Training durch, bei dem sich jeder auf seinem Niveau weiterentwickeln konnte. Das in der Didaktik so häufig geforderte „Abholen“ der Lernenden konnte hier, aufgrund der digitalen Vielfalt, hervorragend umgesetzt werden. Für die nächste Stunde hatte die Lerngruppe unterschiedliche Vorstellungen. Manche wollten an weiter ihre Übung zur Technikverbesserung durchführen, andere wollten Abwechslung und sich weitere Videos ansehen.

Abschließend kann festgehalten werden, dass digitales Lernen, gezielt eingesetzt, auch im Fach Sport kein Hindernis, sondern eine starke Aufwertung darstellen kann.

Cyfrowe formy uczenia się na lekcjach wychowania fizycznego

Internet oferuje praktycznie nieograniczony dostęp do wszelkiego rodzaju informacji. Ta cyfrowa różnorodność jest dla naszych uczniów stałą częścią ich codziennego życia. Korzystanie z mediów społecznościowych, gier, muzyki, filmów, a także informacji potrzebnych w szkole, pomocy naukowych i tutoriali jest w roku 2021 czymś najzupełniej oczywistym. Nauczanie zdalne podczas pandemii jeszcze zaostrzyło ten trend. Zapewne żaden uczeń nie wyobraża sobie przyszłego życia zawodowego bez mediów cyfrowych.

Z tego powodu zadaniem szkoły jest postrzeganie mediów cyfrowych nie tylko jako pomocy edukacyjnej lub alternatywy, lecz umieszczanie ich w coraz większym stopniu w centrum nauczania. Pakt cyfrowy szkół OBS ma wspierać realizację tego przedsięwzięcia. W tym celu potrzebne jest jednak nie tylko rozbudowanie infrastruktury komputerowej i programowej, lecz również zmiana sposobu myślenia podczas planowania lekcji.

W jaki sposób cyfrowy proces może wspierać samosterowne uczenie się, można było niedawno zaobserwować na lekcji wychowania fizycznego w klasie 10a. Od początku sezonu halowego w programie nauczania jest siatkówka. Ta technicznie bardzo wymagająca gra wciąż stawia uczących się przed różnego rodzaju wyzwaniami. Niektórzy opanowali już podstawy i chcą nabywać nowych umiejętności w zakresie ataku i technik blokowania, inni nadal mają trudności z zagrywką i muszą w tym obszarze nadal pracować nad swoją techniką. By stworzyć optymalne warunki edukacyjne, które uwzględnią taką heterogoniczność, grupa musi otrzymać różnorodną ofertę składającą się ze zróżnicowanych propozycji edukacyjnych. W tym przypadku media cyfrowe mogą być ogromnym wsparciem.

10a sprawiała wrażenie nieco zdezorientowanej, gdy otrzymała polecenie zabrania smartfonów na salę gimnastyczną. Do korzystania z internetu na potrzeby nauki klasa była przyzwyczajona raczej wyłącznie na lekcjach innych przedmiotów. Po rozgrzewce rozdano kartki z kodami QR, które przekierowywały do filmów instruktażowych z uszeregowanymi podług stopnia trudności ćwiczeniami różnych technik siatkarskich. Grupa szybko się ożywiła. Dyskutowano o tym, które ćwiczenie się podoba, a które nie i kto do której grupy powinien pójść. Następnie klasa przeprowadziła samodzielny trening, podczas którego każdy mógł się dalej rozwijać na swoim własnym poziomie. Tak często postulowana w dydaktyce zasada wychodzenia od poziomu ucznia mogła zostać w ten sposób optymalnie zrealizowana z uwagi na ową cyfrową różnorodność. Uczniowie mieli różnorodne pomysły odnośnie do kolejnej godziny lekcyjnej. Niektórzy chcieli nadal wykonywać swoje ćwiczenia w celu doskonalenia techniki, inni pragnęli odmiany i możliwości obejrzenia kolejnych filmów instruktażowych.

Podsumowując, można stwierdzić, że trafnie zastosowane cyfrowe uczenie się również na lekcji wychowania fizycznego nie stanowi przeszkody, a może być nawet istotnym ubogaceniem zajęć.